รูปแบบการจัดกิจกรรมสภานักเรียนในโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรดโดยใช้

โมเดลสู่ความเป็นเลิศ KHANON Model

 

ชื่อนวัตกรรม    โมเดลสู่ความเป็นเลิศสภานักเรียนโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด KHANON Model

 

ที่มาและความสำคัญ

          รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช 2540 ได้บัญญัติรับรองศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ เพื่อให้ ทุกคน มีสิทธิที่จะได้รับการปฏิบัติที่เป็นธรรม มีสิทธิ มีช่องทางในการ เข้าไปมีส่วนร่วมการพัฒนาสังคมทุกระดับ ตั้งแต่การร่วม รับรู้ข้อมูล การร่วมแสดงความคิดเห็น การร่วมตัดสินใจ การร่วม ตรวจสอบ โดยผ่านกระบวนการ ต่างๆ ตามหลักการปกครอง ในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข รัฐบาลมีความตระหนัก ถึงความสำคัญของการสร้างเสริม ความเป็นประชาธิปไตย การใช้ธรรมาภิบาล ความสมานฉันท์ และความพอเพียง ให้เกิดขึ้นอย่างยั่งยืนในสังคมไทย โดย การประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชนและ ประชาชน เพื่อการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี กระทรวงศึกษาธิการ โดยสำ นักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้น พื้นฐาน ได้กำหนดยุทธศาสตร์ในการพัฒนา เด็กและเยาวชนให้มีคุณธรรมนำ ความรู้ โดยการสร้างความตระหนัก และความสำ นึกในคุณค่าตามหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง การสร้างความสมานฉันท์ การใช้สันติวิธีและวิถี ประชาธิปไตย ตลอดจนส่งเสริมการมีส่วนร่วม ของผู้ปกครอง ชุมชน ภาคเอกชน ท้องถิ่น ในการจัดการศึกษา และ สร้างเสริมความเข้มแข็งให้แก่องค์กรนักเรียน

ด้วยความตระหนักถึงความสำคัญของเด็กและเยาวชน โรงเรียนวัดขนอนบ้านกรดจึง กำหนด แนวทางในการพัฒนากิจกรรม “สภานักเรียน” ให้โรงเรียน ได้นำ ไปปฏิบัติให้เป็นรูปธรรม อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้นักเรียน ได้เรียนรู้บทบาทหน้าที่ความเป็นพลเมืองและวิถีประชาธิปไตย อันได้แก่ คารวธรรม สามัคคีธรรม ปัญญาธรรม รวมทั้ง หลักธรรมาภิบาล การมีจิตอาสาและพัฒนาตนเองได้ อย่างเต็มศักยภาพ อันจะส่งผลต่อ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ บนพื้นฐานตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พร้อมก้าว
สู่ความเป็นสากลและเตรียมคนเข้าสู่ประชาคมอาเซียน โดยความร่วมมือของทุกภาคีเครือข่าย การดำ เนินงานสภานักเรียน เปรียบเสมือนเวทีสำ หรับฝึกให้ นักเรียนเป็นนักประชาธิปไตยอย่างแท้จริง คือ รู้จักการเป็น ผู้ให้ ผู้รับ ผู้นำ และผู้ ตามที่ดี มีความรับผิดชอบในหน้าที่และ เป็นประโยชน์ในการปกครองโดยช่วยแบ่งเบาภาระของครู ได้เป็นอย่าง มาก อีกทั้งยังเป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ และเข้าใจวิถีชีวิตแบบประชาธิปไตย มุ่งเน้นให้เด็กคิดเป็น ทำ เป็น แก้ปัญหาเป็น เป็นสมาชิกที่ดีของสังคม และส่งเสริม ความสามัคคีในหมู่คณะ อีกทั้งส่งเสริมการเรียนการ สอน ตามหลักสูตรปัจจุบันที่มุ่งเน้นความเป็นไทย ความเป็นพลเมืองที่ดี ของชาติ ดังนั้น สำ นักงานเขตพื้นที่ การศึกษา ซึ่งมีหน้าที่ ในการส่งเสริม สนับสนุนการจัดการศึกษา จะต้องขับเคลื่อน กิจกรรมสภานักเรียนสู่ สถานศึกษาอย่างเป็นรูปธรรม

 

วิสัยทัศน์ สภานักเรียนโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด

 

ค้นหาคนเป็นผู้นำ  จัดกิจกรรมหลากหลาย  ส่งเสริมประชาธิปไตย เป้าหมายพัฒนาบุคลากร เผยแพร่ความรู้สู่ชุมชน อย่างมีคุณภาพและยั่งยืน

 

พันธกิจ สภานักเรียนโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด

๑. จัดกิจกรรมที่ส่งเสริมและพัฒนาให้นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียน

๒. ส่งเสริมการมีส่วนร่วมการทำกิจกรรมของบุคลากรทุกฝ่ายในโรงเรียน

๓. ส่งเสริมให้เกิดความร่วมมือระหว่างนักเรียนในโรงเรียนและชุมชน ในการจัดกิจกรรม ที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม

 

เป้าหมาย สภานักเรียนโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด

๑. เพื่อฝึกให้สภานักเรียนได้เรียนรู้ระบบการทำงานตามวิถีประชาธิปไตยและเป็นการสร้างแรงบันดาลใจให้กับนักเรียนเพื่อก้าวสู่เวทีประชาธิปไตย

๒. เพื่อให้สภานักเรียนได้ประสานความร่วมมือกับหน่วยงานอื่นๆ เพื่อทำประโยชน์แก่สังคมตามวิถีประชาธิปไตย

 

อัตลักษณ์ สภานักเรียนโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด

เป็นผู้นำ   ทำงานเป็น

 

คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของสภานักเรียนโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด

๑.    มีคุณลักษณะของผู้นำที่ดี

๒.    มีจิตอาสา

๓.    ยึดหลักประชาธิปไตย

๔.    รักความเป็นไทย

๕.    มีความเป็นเอกภาพ

 

การดำเนินงานคณะกรรมการสภานักเรียน

การดำเนินงานของคณะกรรมการสภานักเรียนของโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด ถือได้ว่าเป็นการดำเนินกิจกรรมสภานักเรียน คณะกรรมการสภานักเรียน  เพราะการดำเนินงานของคณะกรรมการสภานักเรียนจะดำเนินงานแบบเชิงเดี่ยวเหมือนในอดีตที่ผ่านมา นักเรียนเป็นคนคิด เป็นผู้ปฎิบัติ  เป็นผู้ประเมินเอง ก็คงจะมีเพียงการดำเนินงาน   ในการทำกิจกรรมเล็กๆ ภายในโรงเรียน การจะออกสู่ภายนอกหรือชุมชนคงเป็นไปได้ยาก และยากที่จะประสบความสำเร็จตามเป้าหมายโดยเฉพาะงบประมาณในการดำเนินงาน

ใช้กลยุทธ์และวิธีการดำเนินการดำเนินงานอย่างไร   จึงมีผลงานเป็นที่ประจักษ์แจ้งต่อสาธารณชน  มีโรงเรียนหรือองค์กรอื่นๆ มากมาย   นำไปเป็นแบบอย่างและต่อยอดในการพัฒนางานส่งเสริมสภานักเรียน

          การดำเนินงานของคณะกรรมการสภานักเรียน โรงเรียนอุ่มเหม้าประชาสรรค์ ไม่แยกขาดออกมาดำเนินงานโครงการ กิจกรรมเป็นเอกเทศ ดำเนินงานเฉพาะคณะ ดำเนินงานเฉพาะแต่ละปีแล้วจบสิ้นไป ในขณะนั้น ปีนั้น แต่คณะกรรมการสภานักเรียนของโรงเรียนอุ่มเหม้าประชาสรรค์คำนึงถึงความต่อเนื่องของ การดำเนินงานที่ต้องการพัฒนาให้มีคุณภาพและมีคุณลักษณะนิสัยที่ดี ติดตัวไปอย่างยืนยาว จึงใช้วิธีการดำเนินงานแบบคู่ขนานกับการดำเนินงานของโรงเรียนที่ดำเนินงานโดย

๑.      ยึดกรอบของระบบการประกันคุณภาพการศึกษาที่มีมาตรฐานและตัวบ่งชี้กำหนดกรอบของงานส่งเสริมสภานักเรียนและประชาธิปไตยในโรงเรียนไว้ให้ดำเนินการอย่างชัดเจน

๒.      ใช้โมเดลความเป็นเลิศสภานักเรียน KHANON Model เป็นกลไกและรูปแบบของการดำเนินงานไปในทิศทางเดียวกัน

๓.      มีเป้าหมายคุณภาพไปที่

–          วิสัยทัศน์และอัตลักษณ์ของโรงเรียน

–          คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน

–          เป้าหมายการศึกษาของชาติ ซึ่งเป็นวิธการดำเนินงานเช่นเดียวกับคณะกรรมการ

สภานักเรียน

รูปแบบการดำเนินงานตามโมเดลความเป็นเลิศ KHANON Model

 โมเดลความเป็นเลิศ KHANON Model

 โดยที่ความหมายโมเดล KHANON Model มีดังนี้

     K = Knowledge คือ การให้ความรู้ความเข้าใจ

     H = Health , Hand , Head , Heart คือ นักเรียนวิเคราะห์เป็น มีจิตใจค่านิยมในประชาธิปไตย มีทักษะการทำงานกลุ่ม

          A = Assessment คือ มีกระบวนการตรวจสอบและประเมินการทำงาน

          N = Network คือ ประสานเครือข่ายชุมชน หน่วยงานราชการ ผู้ปกครอง

          O = Organization คือ ความร่วมมือในองค์กร

          N = Number 1 คือ กิจกรรมสภานักเรียนมุ่งสู่ความเป็นเลิศ

 

นอกจากนี้ยังเสริมด้วยกลยุทธ์และวิธีการดำเนินงานของคณะกรรมการสภานักเรียนให้สอดคล้องกับเป้าหมาย ความต้องการของโรงเรียนและท้องถิ่น ซึ่งเป็นพื้นฐานของความต้องการที่แท้จริงและคณะกรรมการสภานักเรียนโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด เปรียบเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องปลูกฝังให้เกิดคุณธรรม จริยธรรม คุณลักษณะอันพึงประสงค์และอัตลักษณ์ของคณะกรรมการสภานักเรียน และนักเรียนในโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด ดำเนินการดังนี้

๑.     ดำเนินงานโดยใช้กลยุทธ์ ๙ ประการสู่ความสำเร็จ

     ในการดำเนินงานของสภานักเรียนโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด นอกจากจะดำเนินงานตามแนวคิดและแนวทางในการทำงานแล้ว ยังมีกลยุทธ์ ในการดำเนินงานตามวิถีประชาธิปไตยเพื่อความสำเร็จและยั่งยืน ดังนี้

กลยุทธ์ที่ ๑ ร่วมมือร่วมใจ     กลยุทธ์นี้เป็นการร่วมมือร่วมใจจากหลายส่วนไม่ว่าจะเป็น ครูนักเรียน ผู้บริหาร ชุมชน ซึ่งสภานักเรียนโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด ได้รับความร่วมมือ ในการทำกิจกรรมต่างๆ เป็นอย่างดีจึงทำให้การดำเนินกิจกรรมต่างๆ สำเร็จ ตามเป้าหมายและยั่งยืน บนวิถีของประชาธิปไตย ที่ประกอบด้วยสามัคคีธรรม ปัญญาธรรม และคารวธรรม

กลยุทธ์ที่ ๒ หัวใจบริหาร      สภานักเรียนจะดำเนินกิจกรรมตามแผนปฏิบัติงาน
โดยจะเริ่มประชุมวางแผนงานเป็นขั้นตอนไปตามแต่ละขั้น จากนั้นจะเป็นการกระจายงานไปยังสายงานต่าง ๆ โดยจะเริ่มจาก ประธานนักเรียน   แล้วจะส่งต่อไปยัง รองประธานนักเรียน แล้วก็ส่งไปยัง กรรมการฝ่ายต่างๆ และสุดท้ายก็ให้หัวหน้าและรองหัวหน้าห้องของแต่ละห้องไปกระจายงานสู่ทุก ๆ คนต่อไป และที่สำคัญการตัดสินใจสิทธิ์ขาดไม่ได้อยู่ที่ประธาน แต่จะอยู่ในรูป ของคณะกรรมการ บนเหตุผลที่จะเกิดประโยชน์สูงสุดกับทุกๆ คน ซึ่งการที่เรายอมรับฟังเหตุผลของผู้อื่นแสดงให้เห็นว่าเป็นผู้มี คารวธรรม การร่วมมือกันทำงานเพื่อส่วนรวม แสดงให้เห็นว่าเป็นผู้มีจิตอาสาและมีสามัคคีธรรม    การตัดสินสิ่งต่างๆ บนพื้นฐานของเหตุและผลแสดงให้เห็นว่าเป็นผู้มีปัญญาธรรม

กลยุทธ์ที่ ๓ จากหนึ่งเป็นร้อย    กลยุทธ์นี้สามารถทำให้กิจกรรมของสภานักเรียนที่ดำเนินการอยู่ เผยแพร่ไปได้อย่างรวดเร็วและไม่กระจุกอยู่ที่กลุ่มเดียวเพราะใช้กลยุทธ์นี้เป็น      ตัวกระจายงาน โดยงานของสภานักเรียนนั้นจะเริ่มจากสภานักเรียนซึ่งเป็นกลุ่มเล็กๆ กลุ่มหนึ่ง       ที่ทำงานตรงนี้ แต่เมื่อสภานักเรียนทำแล้ว สามารถเป็นตัวอย่างและเชิญชวนให้นักเรียนทุกคน      ในโรงเรียน ได้ร่วมงานกับสภานักเรียนโรงเรียนวัดขนอนบ้านกรด นอกจากนี้ยังสามารถเชิญชวนชุมชนให้สนับสนุนกิจกรรมของสภานักเรียนได้เป็นอย่างดี และนี่ก็เป็นกลยุทธ์ จากหนึ่งเป็นร้อย

กลยุทธ์ที่ ๔ ตามรอยเบื้องพระยุคลบาท  สภานักเรียนโรงเรียนอุ่มเหม้าประชาสรรค์     ได้น้อมนำเอาพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มาเป็นแนวทางในการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ พระราชดำรัส ที่สภานักเรียนนำมาใช้ได้แก่ ความภาคภูมิใจในตนเอง           แนวทางประชาธิปไตยในการทำงาน  การรู้รักสามัคคี   การเสียสละเพื่อส่วนรวม ซึ่งสภานักเรียน ได้ใช้เป็นแนวทางและแรงบันดาลใจในการปฏิบัติงาน สู่การเป็นผู้นำและผู้ตามที่ดี ซึ่งจะส่งผลให้เป็นสภานักเรียนที่มีศักยภาพ

     กลยุทธ์ที่ ๕ กิจกรรมหลากหลาย     สภานักเรียนโรงเรียนอุ่มเหม้าประชาสรรค์    มีกิจกรรมที่หลากหลาย ทั้งกิจกรรมภายในและภายนอกโรงเรียน ซึ่งกิจกรรมต่างๆ ล้วนแต่ส่งเสริมวิถีประชาธิปไตย ทั้งสามัคคีธรรม ปัญญาธรรมและคารวธรรม เน้นการมีจิตอาสาและการมีส่วนร่วม

     กลยุทธ์ที่ ๖ ส่งเสริมวิถีประชาธิปไตย    ทุกกิจกรรมที่สภานักเรียนร่วมมือกับทุก ๆ ส่วน ดำเนินกิจกรรมล้วนแล้วแต่ใช้หลักวิถีทางประชาธิปไตยทั้งสิ้น ประกอบด้วยสามัคคีธรรม ปัญญาธรรมและคารวธรรม ซึ่งจะเป็นการปลูกฝังประชาธิปไตย  เมื่อโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่จะส่งผล  ให้สังคมเป็นสังคมประชาธิปไตยและน่าอยู่ ยิ่งขึ้น
                    กลยุทธ์ที่ ๗ สืบสานเพิ่มพูน   การทำงานของสภานักเรียน จะมีนักเรียนเข้าร่วมกิจกรรมตั้งแต่ ม. ๑ ถึง ม. ๖ ในการทำกิจกรรมแต่ละครั้งจะเกิดการเรียนรู้ กระบวนการทำงาน     รุ่นพี่จะถ่ายทอดความรู้ให้กับน้องๆ ซึ่งเมื่อพี่ๆ จบการศึกษา ก็จะยังมีรุ่นน้องที่สานต่อปณิธาน ดังนั้นกิจกรรมของสภานักเรียน จึงไม่สูญหายไปไหน พร้อมทั้งพัฒนาต่อยอดขึ้นไปอีกจากแนวคิดของคนรุ่นใหม่ๆ

กลยุทธ์ที่ ๘ เกื้อกูลสังคม สภานักเรียนโรงเรียนอุ่มเหม้าประชาสรรค์ มีกิจกรรมหลากหลายที่เกื้อกูลสังคม โดยความร่วมมือกับนักเรียนและคุณครูทุกคนในโรงเรียน รวมทั้งชุมชนด้วย นอกจากนี้การศึกษาดูงานของโรงเรียนอื่นๆ การไปจัดกิจกรรมให้กับโรงเรียนอื่นๆ โรงเรียนอื่นๆ สามารถนำแนวทางของสภานักเรียนไปปรับใช้ได้เป็นอย่างดี เป็นการเกื้อกูลสังคม ซึ่งจะทำให้สังคมน่าอยู่และประเทศชาติพัฒนาตามไปด้วย

กลยุทธ์ที่ ๙ เป็นจริงและยั่งยืน ทุกกิจกรรมที่สภานักเรียนดำเนินการนั้น เป็นจริงและยั่งยืน เป็นจริงเพราะสภานักเรียนร่วมมือกับทุก ๆ ส่วน ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน ทำกันอย่างจริงจังยั่งยืนเพราะสภานักเรียนมีการสร้างผู้สืบทอดไว้เป็นรุ่น ๆ

 

ผลที่เกิดจากการใช้ใช้โมเดลสู่ความเป็นเลิศสภานักเรียน KHANON Model

          จากที่โรงเรียนวัดขนอนบ้านกรดได้สร้างโมเดลสู่ความเป็นเลิศ KHANON Model และได้ดำเนินการตามรูปแบบโมเดล ผลการดำเนินงาน ดังนี้

๑.      นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับบทบาทหน้าทีของสภานักเรียน ที่มาของสภานักเรียน สิทธิ หน้าที่ของตน

๒.      นักเรียนสามารถมีความคิดวิเคราะห์ได้ มีจิตใจค่านิยมที่เป็นประชาธิปไตย มีทักษะการทำงานเป็นกลุ่ม

๓.      นักเรียนมีการทำงานเป็นขั้นเป็นตอน กระบวนการในการทำงาน

๔.      นักเรียนรู้จักการผสานความร่วมระหว่างโรงเรียน ชุมชน หน่วยงานรายการ และบ้าน

๕.      นักเรียนรู้จักการทำงานเป็นทีมในหน้าที่ที่ตนได้รับมอบหมาย

๖.      มีการเผยแพร่ความรู้สู่ชุมชนในรูปแบบที่หลากหลาย เช่น เว็ปไซด์ เว็ปเพจโรงเรียน